Cách mạng công nghiệp 5.0 là gì? Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp

Mã Sản Phẩm: : Ung dung cong nghe 23
Tên Sản Phẩm: : Cách mạng công nghiệp 5.0 là gì? Cơ hội và thách thức cho doanh nghiệp
Danh Mục: : HỆ THỐNG QLSX MES
Thương Hiệu: : Hệ thống điều hành và thực thi sản xuất
Giá: : Liên Hệ

Cuộc cách mạng công nghiệp 5.0 đang diễn ra mang đến những cơ hội và thách thức cho các doanh nghiệp. Cùng DACO tìm hiểu để nắm bắt những cơ hội và loại bỏ thách thức, hướng đến phát triển bền vững.

Chi Tiết Sản Phẩm

Lịch sử phát triển của nhân loại gắn liền với những bước tiến vượt bậc của công nghệ. Từ cuộc Cách mạng Công nghiệp 1.0 với động cơ hơi nước cho đến cuộc Cách mạng Công nghiệp 4.0 với sự bùng nổ của Internet vạn vật (IoT), Big Data, Trí tuệ Nhân tạo (AI) và Điện toán đám mây, mỗi giai đoạn đều mang đến những thay đổi sâu rộng trong sản xuất, kinh doanh và đời sống xã hội. 4.0, với khả năng kết nối và tự động hóa mạnh mẽ, đã tạo ra những đột phá về năng suất và hiệu quả.

Tuy nhiên, bên cạnh những thành tựu đáng kể, 4.0 cũng bộc lộ một số hạn chế, đặc biệt là sự thiếu cân bằng giữa con người và máy móc. Trong bối cảnh đó, Cách mạng Công nghiệp 5.0 (CMCN 5.0) đang diễn ra như một xu hướng tất yếu, hứa hẹn sẽ khắc phục những thiếu sót của 4.0 và mở ra một kỷ nguyên mới cho sự phát triển bền vững.

Bài viết sau sẽ cung cấp cái nhìn tổng quan về CMCN 5.0, phân tích những cơ hội và thách thức mà nó mang lại cho doanh nghiệp, đồng thời đề xuất những chiến lược ứng phó để giúp các doanh nghiệp sẵn sàng đón nhận làn sóng thay đổi mới này.

cuoc-cach-mang-cong-nghiep-5-0-la-gi

1. Cách mạng công nghiệp 5.0 là gì?

Cách mạng công nghiệp 5.0 là gì? Còn được gọi là Society 5.0 (Xã hội 5.0), đây là cuộc cách mạng công nghiệp được khởi xướng tại Nhật Bản, không phải là một cuộc cách mạng lật đổ hoàn toàn 4.0 mà là sự kế thừa và phát triển dựa trên nền tảng công nghệ của nó.

Nếu 4.0 tập trung vào tự động hóa và tối ưu hóa quy trình bằng công nghệ, thì 5.0 hướng đến việc tận dụng tối đa sức mạnh của công nghệ để phục vụ con người, tạo ra một xã hội siêu thông minh, lấy con người làm trung tâm. Nói cách khác, 5.0 hướng đến việc cân bằng giữa phát triển kinh tế và giải quyết các vấn đề xã hội.

Mặc dù thuật ngữ "Xã hội 5.0" đã được Nhật Bản đề cập trong Kế hoạch Khoa học và Công nghệ Cơ bản lần thứ 5 vào năm 2016, nhưng việc xác định thời điểm chính thức bắt đầu CMCN 5.0 lại không hề đơn giản.

Không giống như các cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, 5.0 không có một cột mốc thời gian cụ thể đánh dấu sự khởi đầu. Thay vào đó, nó diễn ra như một quá trình chuyển đổi dần dần, là sự tiến hóa tự nhiên từ 4.0. Chúng ta đang trong giai đoạn chuyển đổi sang 5.0, với nhiều công nghệ cốt lõi của 5.0 đã và đang được phát triển và ứng dụng.

thoi-gian-cac-cuoc-cach-mang-cong-nghiep

Trong bối cảnh các cuộc cách mạng công nghiệp liên tiếp phát triển, robot và trí tuệ nhân tạo dần thay thế một số vị trí của con người trong nhà máy, làm tăng sự cạnh tranh về việc làm. Dù robot mang đến sự nhất quán và độ chính xác cao, nhưng khả năng thích ứng, tư duy linh hoạt và sáng tạo vẫn là những điểm mạnh độc nhất của con người.

Theo báo cáo của Harvard Business Review, khoảng 20% - 80% công việc có thể thay thế bởi máy móc, nhưng không công việc nào có thể tự động hóa hoàn toàn. Vì vậy, robot khó có thể thay thế con người một cách toàn diện trong tương lai.

Trong thời đại Công nghiệp 5.0, con người sẽ đảm nhiệm các vị trí tạo ra giá trị cao nhờ vào khả năng sáng tạo, đồng thời quản lý hệ thống robot trong dây chuyền sản xuất với sự hỗ trợ từ cobot. Cobot—các robot cộng tác—sẽ hỗ trợ con người trong quá trình chuyển đổi số, giúp tối ưu hóa quy trình và gia tăng hiệu quả trong sản xuất.

Trong khi Công nghiệp 4.0 được thúc đẩy bởi công nghệ thì Công nghiệp 5.0 được thúc đẩy bởi giá trị. Trong khi Công nghiệp 4.0 hướng đến tự động hóa và tập trung nhiều hơn vào công nghệ, Công nghiệp 5.0 đưa nhân loại trở lại lĩnh vực này, kết hợp với công nghệ để cung cấp các hệ thống, quy trình phục vụ cho con người và thế giới xung quanh trước tiên.

Công nghiệp 5.0 quan trọng vì giúp các doanh nghiệp và ngành công nghiệp chủ động cung cấp giải pháp bền vững cho xã hội, từ việc bảo tồn tài nguyên đến ổn định xã hội và ứng phó với các mục tiêu khí hậu. Hướng tới lợi ích rộng hơn cho xã hội, bao gồm cả phúc lợi nhân viên, Công nghiệp 5.0 không chỉ tập trung vào năng suất và lợi nhuận mà còn tích hợp doanh nghiệp vào giải pháp tổng thể. Nhờ vậy giúp giảm thiểu những tác động tiêu cực tới môi trường và xã hội.

Các lĩnh vực như chăm sóc sức khỏe, chuỗi cung ứng và sản xuất sẽ hưởng lợi từ Công nghiệp 5.0 nhờ vào phân tích dữ liệu lớn, IoT, robot cộng tác và bản sao kỹ thuật số. Công nghiệp 5.0 cũng nhấn mạnh vào cá nhân hóa và phát triển bền vững, giúp tối ưu hóa quy trình, đáp ứng nhu cầu đa dạng của con người và giảm tác động môi trường.

cong-nghiep-4-0-va-cong-nghiep-5-0

2. Cơ hội của cách mạng công nghiệp 5.0 cho doanh nghiệp

Cách mạng Công nghiệp 5.0 mở ra một loạt cơ hội chưa từng có cho doanh nghiệp, vượt xa những gì 4.0 đã mang lại. 5.0 không chỉ đơn thuần là tự động hóa, mà còn là sự kết hợp hài hòa giữa con người và máy móc, tạo ra giá trị gia tăng vượt trội. Dưới đây là một số cơ hội nổi bật mà doanh nghiệp có thể nắm bắt:

2.1 Tăng năng suất và hiệu quả hoạt động

5.0 cho phép tự động hóa các quy trình phức tạp, tối ưu hóa chuỗi cung ứng và quản lý tài nguyên hiệu quả hơn. Việc kết hợp giữa AI, robot hợp tác và IoT giúp giảm thiểu sai sót, tăng tốc độ sản xuất và tiết kiệm chi phí đáng kể. Ví dụ, trong sản xuất, robot có thể đảm nhiệm các công việc lặp đi lặp lại và nguy hiểm, trong khi con người tập trung vào các công việc đòi hỏi sự sáng tạo và linh hoạt.

2.2 Cá nhân hóa sản phẩm và dịch vụ

5.0 cho phép doanh nghiệp thấu hiểu sâu sắc nhu cầu và sở thích của từng khách hàng thông qua phân tích dữ liệu lớn và AI. Từ đó, doanh nghiệp có thể cá nhân hóa các sản phẩm, dịch vụ và những trải nghiệm khách hàng một cách tối ưu, tạo ra sự khác biệt và nâng cao lòng trung thành của khách hàng. Ví dụ, các nền tảng thương mại điện tử có thể đề xuất sản phẩm dựa trên lịch sử mua hàng và hành vi duyệt web của từng khách hàng.

2.3 Phát triển sản phẩm và dịch vụ mới

Sự kết hợp giữa các công nghệ tiên tiến của 5.0 như công nghệ sinh học, công nghệ nano và AI mở ra không gian sáng tạo vô hạn cho doanh nghiệp. Các sản phẩm và dịch vụ mới, mang tính đột phá có thể được tạo ra để đáp ứng nhu cầu ngày càng trở nên đa dạng và phức tạp của thị trường. Ví dụ, trong lĩnh vực y tế, 5.0 có thể thúc đẩy sự phát triển của các liệu pháp điều trị cá nhân hóa dựa trên gen và lối sống của từng bệnh nhân.

2.4 Tạo ra mô hình kinh doanh mới

5.0 tạo điều kiện cho sự hình thành của các mô hình kinh doanh mới, dựa trên nền tảng công nghệ và dữ liệu. Ví dụ, nền kinh tế chia sẻ (sharing economy) và kinh tế tuần hoàn (circular economy) đang phát triển mạnh mẽ nhờ vào sự hỗ trợ của các công nghệ 5.0.

2.5 Nâng cao trải nghiệm khách hàng

5.0 cho phép doanh nghiệp tương tác với khách hàng một cách hiệu quả hơn, cung cấp dịch vụ nhanh chóng và chính xác, đáp ứng ngày càng tốt hơn nhu cầu của khách hàng. Ví dụ, chatbot AI có thể hỗ trợ khách hàng 24/7, giải đáp thắc mắc và xử lý các yêu cầu một cách nhanh chóng và hiệu quả.

Việc ứng dụng các công nghệ thực tế ảo (VR), cũng như thực tế tăng cường (AR) cũng có thể mang đến cho khách hàng những trải nghiệm mua sắm và sử dụng sản phẩm độc đáo và ấn tượng. Tại nước ta, bảo tàng quân sự Việt Nam gần đây đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo để giúp người xem có thể chứng kiến tận mắt và trực tiếp tham gia vào những sự kiện lịch sử.

3. Thách thức của Cách mạng Công nghiệp 5.0 cho doanh nghiệp

Mặc dù cuộc cách mạng công nghiệp 5.0 mang đến những cơ hội to lớn, nhưng đồng thời cũng đặt ra những thách thức không nhỏ mà doanh nghiệp cần phải đối mặt và vượt qua.

thach-thuc-cuoc-cach-mang-lan-thu-nam

3.1 Thách thức về nhân lực

Sự chuyển đổi sang 5.0 đòi hỏi nguồn nhân lực có kỹ năng và kiến thức mới. Doanh nghiệp cần phải đầu tư vào đào tạo và phát triển nguồn nhân lực, trang bị cho họ những kỹ năng cần thiết để làm việc với công nghệ mới, như AI, robot và phân tích dữ liệu. Sự khan hiếm nhân lực chất lượng cao trong lĩnh vực công nghệ cũng là một thách thức lớn.

3.2 An ninh mạng và bảo mật dữ liệu

5.0 phụ thuộc rất nhiều vào dữ liệu, do đó, an ninh mạng và bảo mật dữ liệu trở thành vấn đề then chốt. Doanh nghiệp cần phải tăng cường đầu tư vào hệ thống an ninh mạng, bảo vệ dữ liệu khỏi các cuộc tấn công mạng và đảm bảo quyền riêng tư của khách hàng. Việc tuân thủ các quy định về bảo mật dữ liệu cũng là một thách thức mà các doanh nghiệp cần chú tâm nhiều hơn.

3.3 Đầu tư công nghệ

Việc triển khai các công nghệ 5.0 đòi hỏi khoản đầu tư đáng kể. Không phải doanh nghiệp nào cũng có đủ nguồn lực tài chính để đầu tư vào cơ sở hạ tầng, phần mềm và thiết bị mới.

3.4 Khả năng thích ứng với thay đổi

Tốc độ thay đổi công nghệ trong thời đại 5.0 rất nhanh chóng. Doanh nghiệp cần phải liên tục cập nhật kiến thức, thích ứng với những thay đổi và sẵn sàng chuyển đổi để không bị tụt hậu. Việc xây dựng một văn hóa đổi mới sáng tạo trong doanh nghiệp là yếu tố quan trọng để vượt qua thách thức này.

4. Phát triển bền vững trong cách mạng công nghiệp 5.0

Phát triển bền vững là một trong những trụ cột quan trọng của CMCN 5.0. Khác với những cuộc cách mạng công nghiệp trước đây, 5.0 không chỉ tập trung vào tăng trưởng kinh tế mà còn hướng đến việc giải quyết các vấn đề xã hội và bảo vệ môi trường.

CMCN 5.0, với sự hội tụ của các công nghệ như AI, IoT, Big Data và robot, tạo ra cơ hội chưa từng có để thúc đẩy phát triển bền vững. Các công nghệ được ứng dụng với mục đích:

Tối ưu hóa sử dụng tài nguyên: IoT và Big Data giúp theo dõi và phân tích việc sử dụng năng lượng, nước và nguyên vật liệu, từ đó tối ưu hóa quy trình sản xuất, giảm thiểu lãng phí và tiết kiệm chi phí.
Giảm thiểu ô nhiễm môi trường: AI và phân tích dữ liệu có thể dự đoán và ngăn ngừa ô nhiễm, đồng thời hỗ trợ phát triển các giải pháp năng lượng sạch và tái tạo.
Xây dựng chuỗi cung ứng bền vững: Công nghệ blockchain giúp tăng cường tính minh bạch và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, đảm bảo nguồn cung ứng bền vững và có trách nhiệm.
Phát triển kinh tế tuần hoàn: Cuộc cách mạng 5.0 hỗ trợ việc tái sử dụng và tái chế sản phẩm, giảm thiểu rác thải và thúc đẩy mô hình kinh tế tuần hoàn.
Nâng cao chất lượng cuộc sống: Các ứng dụng của 5.0 trong lĩnh vực y tế, giáo dục và giao thông giúp cải thiện chất lượng cuộc sống và tạo ra một xã hội công bằng hơn.

Phát triển bền vững là một yếu tố không thể thiếu của CMCN 5.0. Việc ứng dụng công nghệ một cách thông minh và có trách nhiệm sẽ giúp chúng ta tạo ra một tương lai bền vững, thịnh vượng.

Kết luận

Cuộc cách mạng công nghiệp 5.0 hiện đang bắt đầu diễn ra, mặc dù vẫn cần phải có thêm nhiều nguồn lực hơn để phát triển mạnh mẽ. Các doanh nghiệp nên tập trung vào Công nghiệp 4.0 và kết hợp các ý tưởng của Công nghiệp 5.0, sẽ mang đến sự phát triển nhanh chóng và mạnh mẽ nhất.

Là một đơn vị có 15 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tự động hóa sản xuất, DACO mang đến các giải pháp công nghệ toàn diện và bền vững trong cuộc cách mạng 5.0. Trong đó phải kể đến như hệ thống điều hành và thực thi sản xuất SEEACT-MES, hệ thống quản lý điện năng, hệ thống quản lý nhiệt độ, độ ẩm, bảo trì, bảo dưỡng cho nhà máy… từ đó mang đến một hệ sinh thái công nghệ toàn diện cho doanh nghiệp sản xuất.

Để được tư vấn và hỗ trợ, bạn hãy liên hệ đến DACO theo hotline: 0904.675.995 để đồng hành cùng phát triển mạnh mẽ.

Xem thêm: